Słownik

ubezpieczenie statku powietrznego (najczęściej samolotu, ale też szybowca, balonu) obejmujące najczęściej ryzyka mogące prowadzić do utraty, zniszczenia lub uszkodzenia statku powietrznego; odpowiednik ubezpieczenia autocasco dla pojazdów lądowych.

sytuacja, w której ubezpieczyciel otrzymuje do ubezpieczenia tylko te ryzyka, gdzie prawdopodobieństwo wystąpienia szkody jest wyższe niż w całej populacji; do antyselekcji ryzyka może dojść zarówno w przypadku pojedynczego ubezpieczonego (ubezpiecza tylko budynki, gdzie może dojść do powodzi) lub grup klientów (wśród klientów banku ubezpieczenie utraty pracy wykupią chętniej Ci, którzy utraty pracy się faktycznie obawiają).

System wyznaczania zakresu ubezpieczenia, gdzie wypadkiem ubezpieczeniowym jest każde nagłe zdarzenie powodujące zniszczenie, uszkodzenie lub utratę przedmiotu ubezpieczenia, które nie zostało wyłączone w warunkach ubezpieczenia; ubezpieczenia all risks pozwalają na pokrycie nagłych zdarzeń, które trudno jest z góry zdefiniować; realny zakres ubezpieczeń all risks zależny jest od liczby i zakresu wyłączeń.

W ubezpieczeniach na życie, w szczególności z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, zwyczajowy termin określający sposób podziału wpłacanej składki pomiędzy elementy ochronne umowy ubezpieczenia oraz fundusze, w które inwestuje ubezpieczający; również podział składki pomiędzy różnymi funduszami.

oparta na przepisach kodeksu cywilnego zasada, zgodnie z którą uprawniony do odszkodowania, w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Actio directa ułatwia i przyspiesza dochodzenie roszczeń szczególnie w przypadku powszechnych ryzyk. Jest stosowane standardowo na przykład przy OC komunikacyjnym, gdzie niemal zawsze osoba poszkodowana zgłasza swoje roszczenie bezpośrednio do ubezpieczyciela odpowiedzialnego za daną szkodę.

ekspert, który stosując metody rachunku prawdopodobieństwa i statystyki oblicza ryzyko zdarzeń losowych; w zakładach ubezpieczeń aktuariusze odpowiadają m.in. za budowę taryf ubezpieczeniowych, kalkulację rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, wycenę portfeli ubezpieczeniowych oraz obliczanie marginesu wypłacalności i kapitałów własnych.

pośrednik ubezpieczeniowy wykonujący czynności w imieniu lub na rzecz ubezpieczyciela, polegające na pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawarcia umów ubezpieczenia, zawieraniu takich umów oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia.

usługa pomocy klientowi w określonych, najczęściej związanych z jakimś zdarzeniem losowym, sytuacjach; usługi assistance są popularnym rozszerzeniem w ubezpieczeniach komunikacyjnych, mieszkaniowych, turystycznych, ale mogą być też oferowane odrębnie. Do typowych usług assistance zaliczamy: holowanie pojazdu, pomoc w podróży, w tym organizację leczenia, concierge, dowóz benzyny.

W ubezpieczeniach OC (najczęściej w obowiązkowym ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych) schemat likwidacji szkód, gdzie poszkodowany zgłasza szkodę do swojego ubezpieczyciela OC, a nie – jak tradycyjnie – do ubezpieczyciela OC sprawcy szkody; w przypadku BLS ubezpieczyciel poszkodowanego wypłaca należne świadczenie i już bez aktywnego udziału poszkodowanego rozlicza się z ubezpieczycielem OC sprawcy szkody.

na terytorium danego państwa organizacja ubezpieczycieli, którzy prowadzą działalność ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych; w Polsce biurem narodowym jest Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

(od ang. Bankers Blanket Bond) ubezpieczenie wszystkich ryzyk bankowych; obejmuje przede wszystkim straty banku związane ze sprzeniewierzeniem (nieuczciwością) pracownika banku oraz dodatkowo ryzyka utraty gotówki i innych walorów z banku lub w czasie transportu, sfałszowania dokumentów lub weksli, przyjęcia fałszywych pieniędzy.

pośrednik ubezpieczeniowy wykonujący czynności w imieniu lub na rzecz „podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej” (tj. klienta), polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia.

tradycyjny rozliczeniowy dokument reasekuracyjny. Wyróżnia się bordero składkowe (rozliczenie ubezpieczyciela z zawartych umów ubezpieczeniowych) i szkodowe (rozliczenie wypłaconych świadczeń). Bordero przygotowywane jest z reguły na bazie miesięcznej lub kwartalnej.

tabela zniżek i zwyżek stosowanych przez danego ubezpieczyciela, a związanych z dotychczasowym przebiegiem szkodowości klienta; w prostym ujęciu tabela zniżek za okresy bezszkodowe i zwyżek za szkody w ostatnich latach ubezpieczenia.

Ubezpieczenia środków transportu; najbardziej znaną podgrupą będzie tu oczywiście autocasco; mniej znane będą casco lotnicze i casco statków.

W kontekście ubezpieczeniowym najczęściej oznaczenie jednego z zakresów ubezpieczenia assistance; concierge to udzielana przez ubezpieczyciela pomoc w organizacji świadczeń i usług dla klienta, takich jak: bilety na wydarzenia kulturalne i sportowe, rezerwacja hoteli, stolików w restauracji, wstępów do muzeów, wynajem samochodów, jachtów, samolotów czarterowych, organizacja dostawy kwiatów, przyjęć, uroczystości, zakup i dostarczenie wybranych artykułów pod wskazany adres.

(ang. CAR – construction all risk; EAR – erection all risk) – ubezpieczenie ryzyk budowy oraz ubezpieczenie ryzyk montażu; ubezpieczenia obejmujące swoją ochroną ryzyka związane z procesem budowlanym lub montażowym; możliwe jest ubezpieczenie konstruowanego obiektu (w tym również – poza typowymi budynkami – obiektów specyficznych jak drogi, mosty, linie produkcyjne, konstrukcje wodne itp.), sprzętu, narzędzi, wyposażenia i maszyn budowlanych oraz zaplecza budowy, odpowiedzialności cywilnej związanej z prowadzonym procesem budowlanym lub montażowym.

prawnicze określenie wskazujące, na której stronie spoczywa obowiązek udowodnienia określonego faktu; co do zasady ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

w reasekuracji zakład ubezpieczeń oddający ryzyko, reasekurowany.

ubezpieczenie towarów w transporcie; w przewozach krajowych ubezpieczenie cargo chroni interes, i z reguły leży w gestii, właściciela towaru; w transportach międzynarodowych cargo chroni interes właściciela towaru, a gestia ubezpieczeniowa ustalana jest w umowie między stronami, z reguły poprzez wybór Incoterms.

wskaźnik zespolony lub szkodowo-kosztowy – pokazuje stosunek wypłacanych przez ubezpieczyciela świadczeń oraz ponoszonych przez niego kosztów ubezpieczeniowych do zbieranej składki. CR poniżej 100 proc. oznacza, że ubezpieczyciel zarabia na podstawowej działalności, a powyżej 100 proc., że traci.

infolinia, gdzie zgodnie z warunkami ubezpieczenia klient otrzymuje pomoc w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego; z reguły centrum alarmowe udziela telefonicznie potrzebnej klientowi informacji lub na życzenie klienta organizuje potrzebną mu pomoc; do typowych i często wykorzystywanych przez klientów usług obsługiwanych przez call center należą: organizacja holowania lub naprawy pojazdu, organizacja leczenia za granicą.

ubezpieczenia majątkowe oraz niektóre ubezpieczenia osobowe (NNW i choroby); nazwa została zaczerpnięta z załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej o podziale ryzyka według działów, grup i rodzajów ubezpieczeń.

podwyższenie sumy ubezpieczenia lub rozszerzenie zakresu odpowiedzialności ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia; najczęściej doubezpieczenie dokonywane jest w postaci dodatku lub aneksu do umowy ubezpieczenia, albo (rzadziej) przez zawarcie nowej umowy ubezpieczenia.

ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej spółek lub (rzadziej) innych organizacji za działania członków ich władz; ubezpieczenia D&O obejmują również odpowiedzialność cywilną samych członków władz ubezpieczonej organizacji – najczęściej członków zarządów, rad nadzorczych, dyrektorów najwyższego szczebla, głównych księgowych

Ubezpieczenia na życie. Dział I ubezpieczeń składa się z następujących grup:
1. Ubezpieczenia na życie.
2. Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci.
3. Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.
4. Ubezpieczenia rentowe.
5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń wymienionych w grupach 1–4.

model sprzedaży ubezpieczeń zakładający bezpośredni (bez pośrednika) kontakt ubezpieczyciela z klientem; w Polsce rozumiany najczęściej wąsko i utożsamiany ze sprzedażą ubezpieczeń przez telefon i internet; szersza definicja może obejmować dodatkowo sprzedaż ubezpieczeń we własnych placówkach ubezpieczyciela, a nawet poprzez agentów wyłącznych.

proces przekształcenia ubezpieczyciela działającego w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych w spółkę akcyjną; przeprowadzany był wielokrotnie dla wielkich ubezpieczycieli życiowych (Wielkiej Brytanii, USA czy Japonii) działających historycznie w formie TUW-ów, ale gdzie przy milionach klientów-członków ich realny wpływ na zarządzanie firmą był stosunkowo niewielki; z punktu widzenia przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego demutualizacja pozwala z reguły na tańszy dostęp do kapitału, np. poprzez giełdę.

Branżowe określenie przestępstw ubezpieczeniowych popełnianych na szkodę funduszu ubezpieczeniowego zarządzanego przez ubezpieczyciela; najczęstsze typy fraudów to: zgłoszenie ubezpieczycielowi fałszywego zdarzenia ubezpieczeniowego, celowe wyrządzenie szkody, powiększenie rozmiarów szkody, zatajenie przy zawieraniu umowy ubezpieczenia czynników istotnych do oceny ryzyka i wyznaczenia składki ubezpieczeniowej; fraudy ubezpieczeniowe – jeśli niewykryte przez ubezpieczyciela – uderzają zarówno w ubezpieczyciela, jak i w ubezpieczonych powodując wzrost wypłat świadczeń, a w konsekwencji również wzrost składek ubezpieczeniowych.

Jedna z form wynagrodzenia brokera ubezpieczeniowego, jest płacone przez klienta (zleceniodawcę) za określony zakres czynności brokerskich. Broker może negocjować kwotę swojego wynagrodzenia bezpośrednio z klientem. Fee jest rzadko stosowane w praktyce, należy je traktować jako wyjątek od zasady, gdyż wciąż popularniejszą formą wynagrodzenia brokera jest kurtaż.

(od ang. fire, lightning, explosion, aircraft) podstawowy zakres pokrycia ubezpieczenia ogniowego obejmujący: ogień, uderzenie pioruna, eksplozję oraz upadek statku powietrznego; FLEXA+EC (od ang. extended cover) – ogień i inne ryzyka/inne zdarzenia losowe.

kwota, do wysokości której świadczenie ubezpieczeniowe nie jest wypłacane, a powyżej której jest wypłacane w całości. Działanie franszyzy integralnej wiąże się najczęściej z odcięciem drobnych szkód, których koszt likwidacji może być nawet wyższy od wysokości szkody.

obniżenie wypłacanego odszkodowania o określoną kwotę lub procent sumy ubezpieczenia. Z technicznego punktu widzenia zadaniem franszyzy redukcyjnej jest pozostawienie na ryzyku klienta szkód, które z ekonomicznego punktu widzenia nie są dla niego istotne. Franszyza redukcyjna ma też znaczenie prewencyjne wzmacniając zainteresowanie klienta ubezpieczonym ryzykiem.

celowy fundusz tworzony przez ubezpieczycieli na finansowanie działalności prewencyjnej; fundusz prewencyjny może być tworzony w ciężar kosztów zakładu ubezpieczeń do wysokości 1 proc. składki przypisanej na udziale własnym.

warunki ubezpieczenia cargo, tj. ładunków w transporcie, opracowane przez Instytut Londyńskich Ubezpieczycieli; ICC występują jako ogólne (klauzule A, B i C) lub specjalistyczne – dostosowane do specyficznego środka transportu (np. Air Cargo) lub specyficznego towaru (np. Cosl Clauses, Froxen Food Clauses, Bul Oil Clauses)

rodzaj rezerwy szkodowej mającej oddawać wartość szkód, które już zaszły, ale nie zostały jeszcze zgłoszone do ubezpieczyciela; wartość IBNR oceniana jest statystycznie na podstawie odnotowanych dla danej linii i dla danego portfela opóźnień w zgłaszaniu roszczeń

Dobrowolny sposób oszczędzania na emeryturę. IKZE wchodzi w skład III filaru emerytalnego. Jest prowadzone na podstawie pisemnej umowy zawartej przez oszczędzającego np. z zakładem ubezpieczeń. Może mieć formę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Oszczędzający na IKZE ma prawo do odliczenia od dochodu wpłat na konto na zasadach i w trybie określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Rodzaj dobrowolnej formy oszczędzania na przyszłe świadczenia emerytalne, element III filaru emerytalnego. IKE może być prowadzone m.in. przez zakłady ubezpieczeń w formie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Oszczędzający na IKE ma prawo do zwolnienia podatkowego na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych.

w ubezpieczeniach na życie podwyższenie sumy ubezpieczenia oraz odpowiednio składki o poziom odpowiadający inflacji; indeksacja w długim okresie chroni umowę ubezpieczenia przed spadkiem jej wartości w związku z inflacją.

(ang. risk-based capital) kapitał konieczny do prowadzenia bezpiecznej działalności ubezpieczyciela wyliczony z uwzględnieniem specyfiki i wagi ryzyk, które przez tego ubezpieczyciela są podejmowane.

Sytuacja, w której pojedyncze zdarzenie może skutkować wieloma szkodami z jednej lub wielu umów ubezpieczenia danego ubezpieczyciela; w praktyce rozpatruje się kumulację ryzyka na przykład w przypadku powodzi w dolinie danej rzeki (ubezpieczenia ognia i innych zdarzeń losowych) lub wskutek upadłości dużego odbiorcy (ubezpieczenia kredytów, gwarancje ubezpieczeniowe).

nazwa zwyczajowa określająca konstrukcję umowy ubezpieczenia w taki sposób, że przyjęta w umowie ubezpieczenia suma ubezpieczenia jest po wypłacie świadczenia ubezpieczeniowego obniżana o wartość tego świadczenia.

Marketingowe określenie sposobu udostępniania produktu lub usługi klientom; w przypadku ubezpieczeń usługi ubezpieczeniowe mogą być dostarczane klientom m.in. w placówkach ubezpieczyciela, przez agentów i brokerów ubezpieczeniowych (kanały określane jako tradycyjne), a także bezpośrednio przez telefon lub internet (tzw. direct); w dzisiejszych warunkach rynkowych ubezpieczyciele korzystają też coraz częściej ze sprzedaży w punktach sprzedaży innych produktów lub usług – to np. kanał dealerski (głównie ubezpieczenia komunikacyjne) i bancassurance (ubezpieczenia w bankach).

prowizja, którą broker ubezpieczeniowy otrzymuje od ubezpieczyciela za zawarcie lub doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczenia; w niektórych przypadkach uznaje się, iż kurtaż jest również wynagrodzeniem za uczestniczenie brokera w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia

w umowie ubezpieczenia okres, kiedy ochrona ubezpieczeniowa nie obowiązuje lub nie jest udzielana w pełnym zakresie. Karencję stosuje się dla ryzyk, w przypadku których ubezpieczony może wiedzieć lub podejrzewać, że doszło już lub z dużym prawdopodobieństwem dojdzie do zdarzenia ubezpieczeniowego, np. ryzyko ciąży, przymrozków wiosennych lub powodzi, kiedy nadchodzi fala powodziowa

ubezpieczenie Kosztów Leczenia

zastrzeżenia w polisie, które mogą zmieniać zakres ubezpieczenia. Często klauzule mogą zakazywać, lub nakazywać pewne działania. Nie dotrzymanie tych warunków może spowodować rozwiązanie, lub zmianę warunków umowy

polisa obejmujące kilka ryzyk ubezpieczeniowych

wyjątkowa wypłata świadczenia ubezpieczeniowego w sytuacji, kiedy odpowiedzialność ubezpieczyciela nie jest w pełni potwierdzona (np. różne opinie prawne), ale ze względu na dobro klienta decyduje się on na wypłatę. Niektórzy za kulancję uznają też tzw. wypłaty marketingowe, tj. dokonywane w sytuacji, kiedy pewne jest, że ubezpieczyciel nie ponosi za dane zdarzenie odpowiedzialności, ale dokonuje wypłaty ze względów społecznych lub marketingowych.

w ubezpieczeniach osobowych lub przy szkodach osobowych w ubezpieczeniach OC lekarz, z reguły ekspert ubezpieczyciela, oceniający stany chorobowe lub uszczerbek na zdrowiu osoby ubezpieczonej lub poszkodowanej.

czynność polegająca na ustaleniu stanu faktycznego, po zaistnieniu szkody, udokumentowaniu szkody i wycenie wysokości strat

Popularna nazwa placówki agenta ubezpieczeniowego, który współpracuje z wieloma ubezpieczycielami; taki agent może przedstawić ofertę albo kilku, albo wybranego przez siebie ubezpieczyciela; klient wybiera ofertę najlepszą dla siebie.

w ubezpieczeniach obowiązkowych przyjęcie przez ubezpieczyciela oferty zawarcia umowy ubezpieczenia dokonane z mocy prawa wskutek braku odpowiedzi na tę ofertę w terminie 14 dni od jej złożenia

oparty z reguły o zasady wzajemności system ubezpieczeń skierowany do ludzi biednych; stosowany najczęściej w krajach rozwijających się; z reguły charakteryzuje się stosunkowo niskimi, bezwzględnymi sumami ubezpieczeń (ale bardzo wysokimi dla samych ubezpieczonych), uproszczonymi zasadami oceny ryzyka, czy kolekcji składki

ubezpieczenie przerw w produkcji (ang. business interruption), gdzie bazową umową ubezpieczenia jest ubezpieczenie maszyn od uszkodzeń (ang. machinery breakdown)

kodeks cywilny definiuje miesiąc, jako 30 kolejno następujących po sobie dni. Interpretacje ubezpieczycieli mogą być odmienne

agent ubezpieczeniowy oferujący ubezpieczenia więcej niż jednego ubezpieczyciela z danego działu ubezpieczeń (tj. ubezpieczeń na życie oraz innych ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych).

w ubezpieczeniach obowiązkowych najniższa suma gwarancyjna pozwalająca na wypełnienie spoczywającego na danej osobie obowiązku ubezpieczenia

produkt ubezpieczeniowy z grupy ubezpieczeń autocasco o ograniczonym, w stosunku do pełnego ubezpieczenia autocasco, zakresie ochrony; ograniczenia – zależnie od ubezpieczyciela – mogą dotyczyć zakresu ubezpieczenia, sposobu rozliczenia szkody lub braku ochrony przy szkodach częściowych

przy zawieraniu umowy ubezpieczenia sytuacja, kiedy klient albo decyduje się na ubezpieczenie, świadomy zwiększonego ryzyka wystąpienia zdarzenia ubezpieczeniowego lub podejrzewając takie zwiększenie ryzyka (np. przy ubezpieczeniu domu – zbliża się fala powodziowa), albo spośród wielu przedmiotów ubezpieczenia wybiera tylko te, gdzie ryzyko wystąpienia szkody jest zwiększone lub pewne (np. przy ubezpieczeniu kredytu kupieckiego – wybór do ubezpieczenia tylko tych kontrahentów, którzy już mieli problemy z płatnościami)

Potoczna nazwa instytucji, której celem działania jest ochrona interesów osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia; w Polsce ‚organem nadzoru’ (nazwa używana w ustawach) jest Komisja Nadzoru Finansowego.

zdarzenie, w wyniku którego ubezpieczony stracił zdrowie lub życie. Musi to być zdarzenie nagłe, niezależne od woli ubezpieczonego i wywołane przyczyną zewnętrzną

ubezpieczenie do Następstw Nieszczęśliwych Wypadków

zgodnie z doktryną ubezpieczeń sytuacja, kiedy suma ubezpieczenia jest niższa od wartości ubezpieczonego mienia; najczęściej sytuacja niekorzystna dla klienta, bo w razie poważnej szkody, a w szczególności szkody totalnej, ubezpieczyciel pokryje tylko jej część maksymalnie do wysokości sumy ubezpieczenia

w ubezpieczeniach majątkowych świadczenie ubezpieczyciela za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie ubezpieczenia wypadku

(ang. GTPL – General Third Party Liability) – podstawowe ubezpieczenie wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą obejmujące swym zakresem ich odpowiedzialność za szkody deliktowe, GTPL nie pokrywa w swoim standardzie szkód spowodowanych niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem kontraktu lub zobowiązania – konieczne jest tu dodatkowe ubezpieczenie (np. OC kontraktowe, PI, a w przypadku konkretnych podmiotów np. OCP, OCS) lub specjalne rozszerzenie zakresu ochrony

popularne określenie zawarcia nowej umowy ubezpieczenia u dotychczasowego ubezpieczyciela i na warunkach identycznych (lub bardzo zbliżonych), jak w poprzednim okresie ubezpieczenia.

Określony w umowie ubezpieczenia okres, kiedy realizacja zdarzenia, na który umówiono się w umowie, powoduje obowiązek spełnienia określonego świadczenia przez ubezpieczyciela; jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty.

ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej

Ogólne Warunki Ubezpieczenia

ochrona udzielana osobie, która złożyła wniosek ubezpieczenia na życie, jeszcze przed akceptacją tego wniosku przez ubezpieczyciela. Z reguły ochrona tymczasowa udzielana jest w ograniczonym w stosunku do ostatecznej umowy ubezpieczenia zakresie (np. następstw nieszczęśliwych wypadków) oraz z ograniczoną sumą ubezpieczenia.

osoba wykonująca czynności agencyjne; osoba fizyczna, z reguły pracownik agenta ubezpieczeniowego, która osobiście wykonuje czynności agencyjne powierzone temuż agentowi przez ubezpieczyciela lub ubezpieczycieli; czynności te mogą polegać na: pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych.

porozumienie w ramach systemu Zielonej Karty pozwalające poruszać się pojazdom zarejestrowanym w państwach, których Biura Narodowe (w Polsce – Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych) są sygnatariuszami porozumienia, bez konieczności posiadania Zielonej Karty po terytorium innych państw Porozumienia; kolokwialnie – porozumienie pozwalające jeździć na „naszym” OC po terenie innych krajów Unii Europejskiej; w rzeczywistości Porozumienie Wielostronne obejmuje wszystkie kraje unijne oraz dodatkowo m.in: Andorę, Chorwację, Czarnogórę, Islandię, Norwegię, Serbię i Szwajcarię.

popularne określenie serwisu internetowego dokonującego porównania cen lub cen i warunków ofert ubezpieczeniowych różnych ubezpieczycieli; z reguły porównywarki oferują porównania prostych produktów ubezpieczeniowych (np. OC komunikacyjne, ubezpieczenia turystyczne) i nie uwzględniają specyfiki potrzeb konkretnego klienta.

działanie skutkujące uszczupleniem, zarządzanego przez ubezpieczycieli, funduszu ubezpieczeniowego polegające najczęściej na doprowadzeniu do wypłaty nienależnego świadczenia, zawyżeniu świadczenia lub zaniżeniu należnej składki ubezpieczeniowej; koszty przestępczości ubezpieczeniowej ponoszą w znacznej części ubezpieczeni przez zawyżenie składek ubezpieczeniowych

Ograniczenie odpowiedzialności w ramach zasadniczej sumy ubezpieczenia dotyczące poszczególnych kategorii ryzyk; może być określony jako podana z góry kwota lub w postaci procentowego udziału w sumie ubezpieczenia; ma zastosowanie zwłaszcza w przypadku ryzyk, w których prawdopodobieństwo wystąpienia szkody jest wyższe.

Unijna inicjatywa regulująca jakość, rzetelność i przejrzystość informacji, które powinny być przekazywane klientom kupującym produkty inwestycyjne. Zgodnie z założeniami PRIIPs klient ma otrzymywać KID – key information document, na którym wzorowana jest polska Karta Produktu. Głównym celem PRIIPs jest ochrona konsumentów.

Zdefiniowana w umowie ubezpieczenia usługa obejmująca udzieloną klientowi ochronę ubezpieczeniową (rdzeń produktu) wraz z usługami dodatkowymi (np. assistance) i oprawą formalną produktu (np. sposób i forma dostarczenia polisy); pojęcie używane przede wszystkim w kontekście marketingu usług ubezpieczeniowych.

Dobrowolny system zorganizowanego oszczędzania, umożliwiający systematyczne gromadzenie pieniędzy na przyszłe świadczenie emerytalne; PPE tworzone są w zakładach pracy, najczęściej z inicjatywy pracodawcy, który opłaca składkę podstawową, a pracownik może wnieść dobrowolną składkę dodatkową; jeden z elementów III filara emerytalnego.

W ubezpieczeniach mienia zakres ochrony obejmujący szkody polegające na uszkodzeniu lub zniszczeniu przedmiotu ubezpieczenia, a powstałe wskutek nagłej zmiany parametrów prądu elektrycznego – z reguły dostarczenia prądu o napięciu wyższym od znamionowanego dla danego urządzenia, instalacji, linii lub sieci; przepięcie jest z reguły odróżniane od ‚bezpośredniego uderzenia pioruna’.

dokument, zawierający umowę ubezpieczenia. Potwierdza przyjęcie przez Ubezpieczyciela odpowiedzialności za straty spowodowane przez ubezpieczone zdarzenia

najwyższa prawdopodobna szkoda, która może zaistnieć, uwzględniając normalne funkcjonowanie zainstalowanych zabezpieczeń (ścian ogniowych, tryskaczy, czasu reakcji straży pożarnej); wykorzystywana przez ubezpieczycieli tzw. dużych ryzyk do oceny ekspozycji na ryzyko.

„Miękkie prawo” opracowywane i przyjmowane na zasadach dobrowolności wspólnie przez podmioty rynku; w ubezpieczeniach Polska Izba Ubezpieczeń opracowała i przyjęła rekomendacje dobrych praktych dla bancassurance (wraz ze Związkiem Banków Polskich) oraz rekomendację dobrych praktyk informacyjnych w polisach z UFK.

Rocznica zawarcia umowy ubezpieczenia; dla wielu umów jest to data, kiedy można – w ramach warunków zawartej umowy – zmienić różne parametry tej umowy, np. podwyższenie sumy ubezpieczenia i składki w ramach indeksacji.

w ubezpieczeniach majątkowych roszczenie ubezpieczyciela przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę, które przechodzi na tego ubezpieczyciela z dniem zapłaty odszkodowania; regres nie przysługuje ubezpieczycielowi przeciwko osobom, z którymi ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chyba, że sprawca wyrządził szkodę umyślnie; jeśli ubezpieczyciel pokrył tylko część szkody ubezpieczającemu przysługuje pierwszeństwo zaspokojenia roszczenia.

umowa, gdzie cesjonariusz (reasekurator lub ubezpieczyciel występujący w roli reasekuratora) zobowiązuje się do pokrycia określonej w umowie części odszkodowań i świadczeń wypłaconych z umów ubezpieczenia zawartych przez cedenta (ubezpieczyciela, który zawarł te umowy ubezpieczenia), za co cedent zobowiązuje się zapłacić określoną w umowie składkę reasekuracyjną; w polskim systemie prawa umowa reasekuracji jest umową nienazwaną, a dodatkowo w praktyce często zawieraną na prawie obcym, np. prawie kraju siedziby reasekuratora; ubezpieczyciele stosują reasekurację dla: zabezpieczenia się przed pojedynczymi szkodami o bardzo dużej wysokości (np. ubezpieczenia wielkich zakładów przemysłowych), zabezpieczenia się przed podwyższoną częstością szkód małych i średnich, podniesienia pojemności ubezpieczeniowej, wyrównania ryzyk, a generalnie wzmocnienia swojej pozycji i siły finansowej.

umowa reasekuracji, gdzie pokrywana przez reasekuratora część szkody nie pozostaje w takim samym stosunku do całości szkody, jak przyjęta składka reasekuracyjna do składki ubezpieczeniowej.

umowa reasekuracji, najczęściej zawierana na bazie rocznej, gdzie ubezpieczyciel zobowiązuje się oddać do reasekuracji wszystkie umowy ubezpieczenia zawarte w okresie obowiązywania umowy reasekuracji, a reasekurator zobowiązuje się wszystkie te umowy do reasekuracji przyjąć; przy umowach reasekuracji obligatoryjnej określa się, jakie umowy ubezpieczenia objęte są umową (np. ubezpieczenia ogniowe, odpowiedzialności cywilnej, następstw nieszczęśliwych wypadków itp.), na jakich warunkach umowy te mogą być zawierane oraz (najczęściej) jaka jest maksymalna suma ubezpieczenia (tzw. pojemność umowy obligatoryjnej), którą reasekurator zobowiązuje się automatycznie przyjąć do reasekuracji.

umowa reasekuracji, którą zawiera się indywidualnie dla pojedynczej umowy ubezpieczenia lub dla grupy z góry określonych umów ubezpieczenia; reasekurację fakultatywną stosuje się dla ryzyk, które „nie mieszczą się” w umowach obligatoryjnych ze względu na specyficzne warunki umowy ubezpieczenia lub sumę ubezpieczenia przekraczającą pojemność umowy obligatoryjnej; w praktyce umowy fakultatywne stosowane są przy umowach ubezpieczenia dużych podmiotów gospodarczych (np. wielkich zakładów przemysłowych, instytucji finansowych).

grupa ubezpieczeń, gdzie ubezpieczyciel zobowiązuje się do wypłaty ubezpieczonemu stałej kwoty w określonych interwałach czasowych (np. comiesięcznie) przez określony z góry czas lub do końca życia; składka ubezpieczeniowa opłacana jest wcześniej w ratach lub jednorazowo.

zdarzenie objęte ochroną ubezpieczeniową

umowy reasekuracyjne, w których ubezpieczyciel i reasekurator uczestniczą w danym ryzyku, składce oraz szkodach w takich samych proporcjach.

W umowach ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym składka, którą klient zobowiązał się wpłacać regularnie, np. co miesiąc, co kwartał; poza składką regularną przy większości takich produktów można wpłacać składkę dodatkową.

W umowach ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym składka, którą klient wpłaca ponad składkę regularną (w dowolnym momencie lub czasie); celem wpłaty składki dodatkowej jest z reguły powiększenie wartości inwestycji w UFK.

Składka przypisana w okresie sprawozdawczym pomniejszona o stan rezerwy składek na koniec okresu sprawozdawczego i powiększona o stan rezerwy składek na początku okresu sprawozdawczego. Oznacza tę część składki, która przypada na minione już miesiące okresu ubezpieczenia. Ubezpieczyciel może nią dysponować.

Szkoda obejmująca śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia oraz utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Jeżeli ryzyko było objęte ochroną w ramach umowy ubezpieczenia, szkoda osobowa stanowi przesłankę do ubiegania się o wypłatę zadośćuczynienia i odszkodowania.

Szkoda, której skutki wywołują uszczerbek w majątku poszkodowanego. Może polegać na uszkodzeniu, zniszczeniu, utracie lub zaginięciu rzeczy ruchomej bądź nieruchomości w następstwie zdarzeń objętych umową ubezpieczenia. Może obejmować także utracone korzyści poszkodowanego. Jeżeli mienie było objęte ochroną w ramach umowy ubezpieczenia, szkoda rzeczowa stanowi przesłankę do ubiegania się o wypłatę odszkodowania.

wyrażona kwotą zapisaną na polisie górna granica do jakiej zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność w umowie ubezpieczenia mienia.

załącznik do umowy ubezpieczenia lub umowy reasekuracyjnej określający szczegółowe warunki tej umowy.

składka wyznaczana dla ryzyka substandardowego, tj. wyższego niż przyjęte przy kalkulacji średniej składki; stosowana najczęściej w ubezpieczeniach na życie dla osób, których ryzyko śmierci lub zachorowania lub wypadku jest wyższe od średniej przy osobach danej płci i wieku w danej populacji.

szkoda, w której przedmiot ubezpieczenia został utracony (np. skradziony), zniszczony albo uszkodzony w takim stopniu, że jego naprawa nie jest możliwa lub nie jest ekonomicznie opłacalna.

szkoda, w której przedmiot ubezpieczenia został uszkodzony tak, że jego naprawa jest możliwa i ekonomicznie opłacalna.

Islamska koncepcja ubezpieczeń, zgodna z zasadami szariatu. Jest to spółdzielczy system rekompensaty w przypadku szkody. Zakłada kompensowanie strat ze specjalnego funduszu, do którego osoby i firmy, biorące pod uwagę różne ryzyka, wpłacają niewielkie regularne składki. Są one zarządzane w imieniu wpłacających przez operatora. System takaful praktykowany jest w różnych formach od 622 roku. Mówi się, że stanowi podwaliny systemu ubezpieczeń wzajemnych.

Jedna z usług oferowanych m.in. w ramach ubezpieczeń assistance. Polega na możliwości wezwania natychmiastowej pomocy po przyciśnięciu specjalnego przycisku alarmowego. Jej celem jest zapewnienie poczucia bezpieczeństwa osobom starszym, chorym czy mieszkającym samotnie.

umowa ubezpieczenia na życie, gdzie zdarzeniem ubezpieczeniowym jest śmierć osoby ubezpieczonej w okresie ubezpieczenia, z reguły określanym na 5, 10, 20 lat. Ubezpieczenia terminowe bywają rozszerzane najczęściej o opcje poważnego zachorowania, następstw nieszczęśliwych wypadków, niezdolności do pracy. Terminowe ubezpieczenie na życie jest dobrą, i stosunkowo tanią, formą zabezpieczenia najbliższych na wypadek śmierci, kalectwa lub poważnego zachorowania osoby ubezpieczonej.

stosowane w umowach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, czasowe określenie zdarzenia ubezpieczeniowego. Klasycznie umowa ubezpieczenia OC obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Strony mogą jednak postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia.

prawny zakaz udzielania przez ubezpieczyciela jakichkolwiek informacji o pojedynczej umowie ubezpieczenia. Tajemnica ubezpieczeniowa dotyczy zarówno ubezpieczyciela, jak i wszystkich osób, z pomocą których wykonuje on swoją działalność.

W rozumieniu ubezpieczeń gospodarczych jest to umowa oferowana przez ubezpieczycieli, gdzie w zamian za opłaconą jednorazowo składkę, ubezpieczony otrzymuje gwarancję wypłaty regularnej renty.
Renta może mieć charakter okresowy bądź dożywotni. Umowa ubezpieczenia rentowego nie jest zbyt popularna na polskim rynku.

Różnorodna grupa umów ubezpieczenia, gdzie przedmiotem ochrony ubezpieczeniowej mogą być (zależnie od szczegółowej konstrukcji umowy): szkody wyrządzone w środowisku, koszty naprawienia tych szkód, odpowiedzialność cywilna będąca skutkiem szkód w środowisku lub kary finansowe nakładane w trybie administracyjnym na podmioty odpowiedzialne za szkody w środowisku.

Dział ubezpieczeń, gdzie stosunki pomiędzy ubezpieczającym a ubezpieczycielem reguluje umowa ubezpieczenia oparta o normy prawa prywatnego; w ramach ubezpieczeń gospodarczych wyróżniamy: ubezpieczenia majątkowe i osobowe (uregulowane w kodeksie cywilnym) oraz ubezpieczenia morskie (uregulowane w kodeksie morskim); do ubezpieczeń gospodarczych bywa też zaliczana odrębnie reasekuracja (w polskim systemie prawa umowa nienazwana).

Grupa ryzyk, gdzie do oceny ryzyka, budowy warunków ubezpieczenia, underwritingu oraz likwidacji szkód jest konieczna inżynieryjna, techniczna wiedza; do tej różnorodnej grupy ryzyk zalicza się m.in. ubezpieczenia budowlano-montażowe, uszkodzenia maszyn, sprzętu elektronicznego.

Ubezpieczenie pokrywające koszty organizacji pogrzebu. Ubezpieczenie może pokrywać koszt usługi pogrzebowej, zakupu trumny, wystroju wnętrza, przygotowania zmarłego do pochówku czy organizację konsolacji. Ubezpieczenie może obejmować również koszty związane z dziedziczeniem majątku po zmarłym. W przypadku śmierci ubezpieczonego świadczenie otrzymuje zajmujący się organizacją pochówku, wskazany w umowie, zakład pogrzebowy. Ewentualna nadwyżka trafia zaś w ręce rodziny zmarłego.

Umowa ubezpieczenia, która dotyczy porwania i okupu. Obok podstawowych ryzyk w ramach ubezpieczenia pokrywane są także koszty dodatkowe, np. koszty roszczeń skierowanych przez rodzinę porwanego do firmy. Ubezpieczenie dedykowane głównie przedsiębiorstwom i instytucjom, rzadziej osobom prywatnym. W Polsce nie tak powszechne jak za granicą, szczególnie w krajach, gdzie ryzyko porwania jest podwyższone.

Ubezpieczenie adresowane do przedsiębiorstw oferujących swoim kontrahentom odroczone terminy płatności. Ubezpieczenie pokrywa finansowe skutki nieplanowanych, nagłych strat, mogących pojawić się w związku z brakiem płatności ze strony kontrahenta za sprzedane towary lub wykonane usługi. Ubezpieczenie może obejmować ochroną zarówno kontrakty krajowe, jak i zagraniczne.

część w każdej szkodzie, którą bierze na siebie ubezpieczony; wyrażany najczęściej procentowo, rzadziej kwotowo.; ma wymiar zarówno finansowy, jak i przede wszystkim prewencyjny, mając zwiększać dbałość ubezpieczonego o przedmiot ubezpieczenia; szczegółowe definicje działania udziału własnego mogą być różne dla różnych ubezpieczycieli, a nawet warunków ubezpieczenia.

(ang. PPI – payment protection insurance) – to grupa produktów ubezpieczeniowych, które mają chronić kredytobiorcę w przypadku niemożności obsługi kredytu wskutek określonego w warunkach ubezpieczenia zdarzenia, np. wypadku, choroby, niezdolności do pracy, utraty pracy lub śmierci. Z zasady produkty PPI sprzedawane są jako uzupełnienie oferty kredytowej banku (np. kredyt hipoteczny, gotówkowy, debet w rachunku lub saldo karty kredytowej).

(ang. BI – business interruption) – ubezpieczenie chroniące przedsiębiorcę w przypadku przerwy w produkcji spowodowanej określonymi w umowie zdarzeniami losowymi; ochronie podlegają z reguły koszty stałe, zysk netto przedsiębiorcy lub dodatkowe, albo zwiększone wskutek zdarzenia koszty działalności; ubezpieczenie BI nazywane jest również ubezpieczeniem utraty zysku, co przez wiele osób uznawane jest za niepoprawne, a na pewno mylące.

pełny wynik finansowy zakładu ubezpieczeń z całej jego działalności; wynik ogólny (w pewnym uproszczeniu) obejmuje wynik techniczny z uwzględnieniem wyniku na działalności inwestycyjnej oraz innych kosztów zakładu ubezpieczeń.

niemedyczne określenie dla urazu biczowego kręgosłupa szyjnego; powstaje w przypadku gwałtownego odgięcia głowy do tyłu i równie gwałtownego jej przygięcia do przodu; uraz biczowy może być związany z wypadkami komunikacyjnymi, gdzie pojazd osoby poszkodowanej został uderzony z tyłu;

w ubezpieczeniach na życie kwota, którą otrzymuje klient w przypadku wypowiedzenia umowy przed umówionym terminem jej zapadalności; w tradycyjnych umowach ubezpieczeń na życie wartość wykupu oparta jest najczęściej na rezerwie matematycznej; w przypadku ubezpieczeń na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym wartość wykupu oparta jest najczęściej na wartości zgromadzonych na polisie jednostek uczestnictwa

ustawowy wskaźnik określający poziom kapitałowego zabezpieczenia prowadzonej przez ubezpieczyciela działalności; ustawowo wskaźnik powinien być wyższy niż 100 proc. – jest to jednak jego poziom ‚dostateczny’; z reguły przyjmuje się, iż o dobrym zabezpieczeniu kapitałowym możemy mówić, jeśli wartość wskaźnika przekracza 200 proc.

ustawowy wskaźnik określający, czy ubezpieczyciel posiada aktywa na pokrycie swoich bieżących i przyszłych zobowiązań wobec ubezpieczonych, uposażonych i poszkodowanych; wartość wskaźnika powinna przekraczać 100 proc.

wynik ubezpieczyciela obejmujący jego działalność ubezpieczeniową: składki, świadczenia, rezerwy oraz reasekurację; wynik techniczny pokazuje, czy ubezpieczyciel zarabia, czy traci na swojej podstawowej działalności.

zdefiniowane w ogólnych warunkach ubezpieczenia lub w umowie ubezpieczenia zdarzenie, którego zajście zobowiązuje ubezpieczyciela do wypłaty świadczenia wskazanego w umowie ubezpieczenia

popularne określenie dla definicji wypadku, który zobowiązuje ubezpieczyciela do spełnienia świadczenia określonego w umowie ubezpieczenia; z reguły określenie zakresu ochrony ubezpieczeniowej jest dość złożone i obejmuje wiele tzw. podstawowych ryzyk.

Jedna z podstawowych zasad ubezpieczeń stanowiąca, iż w przypadku zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczony otrzyma świadczenie w spodziewanej wysokości; zasada bywa też przywoływana w bardziej technicznym brzmieniu: ubezpieczający może liczyć na to, iż w razie zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego wypłacone zostanie świadczenie w granicach zawartej umowy ubezpieczenia i zgodnie z obowiązującymi warunkami tego ubezpieczenia, zarówno co do wysokości świadczenia, jak i terminu wypłaty świadczenia.

Jedna z podstawowych zasad ubezpieczeń stanowiąca, iż należy dążyć do upowszechniania ochrony ubezpieczeniowej; miernikiem powszechności ochrony jest wykorzystanie tzw. pola ubezpieczeniowego.

jeden ze sposobów wyrównania szkody niemajątkowej, polegający na wypłacie za doznaną krzywdę osobie poszkodowanej odpowiedniej sumy pieniężnej. Zadośćuczynienia można domagać się w razie uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia, całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, zwiększenia się potrzeb, zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość, pozbawienia wolności, w wypadku skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu, śmierci osoby najbliższej, naruszenia dobra osobistego.

zbiór podejmowanych przez organizację (np. przedsiębiorstwo, jednostkę samorządu terytorialnego) działań, mających zabezpieczyć tę organizację przed wpływem nieprzewidzianych zdarzeń przy realizacji jej założonych celów. Z reguły przyjmuje się, iż zarządzanie ryzykiem obejmuje trzy operacyjne etapy: identyfikację, ocenę oraz podejmowanie ryzyka.

właściwie Międzynarodowy Certyfikat Ubezpieczeniowy (popularna nazwa pochodzi od koloru dokumentu); dokument uznawany jest przez rządy państw, których Biura Narodowe (w Polsce jest to Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych) należą do Systemu Zielonej Karty, za dowód istnienia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zgodnie z prawem ubezpieczeniowym obowiązującym w ich kraju; System Zielonej Karty zrzesza obecnie 45 Biur Narodowych.